دریاچه مهارلو با مساحتی بالغ بر 20000 هکتار در مسیر جاده شیراز سروستان، در کنار روستایی با همین نام قرار دارد. از این دریاچه در منابع مختلف با نام‌های مهلو، مهلویه و ماهلویه نیز یاد می‌شود. این دریاچه به علت فاصله کمی که با شهر زیبای شیراز دارد، از مکان های تفریحی و دیدنی این شهر محسوب می‌شود. اما امروزه بحرانی شدید گریبانگیر مهارلو شده است. در این نوشتار می‌خواهیم درباره این بحران صحبت کنیم: دریاچه مهارلو نمکزار شده است!

دریاچه مهارلو

 

جاذبه‌های گردشگری دریاچه مهارلو

فاصله این دریاچه تا شیراز فقط 57 کیلومتر به سمت شهر فسا است. بنابراین، این دریاچه را می‌توان جزء مقاصد گردشگری شیراز نیز محسوب کرد. این دریاچه جاذبه‌های گردشگری متعددی دارد که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است:

 

1 – طبیعت زیبای دریاچه

مهارلو هر سال پذیرای گردشگرانی است که به بهانه های گوناگون به سواحل آن پناه می برند. طلوع و غروب خورشید، نور ماه، روشنایی ستارگان، باران های بهاری و جلوه های دیگر همواره مشتاقان را به خود می طلبد. این دریاچه زیست گاه حیاط وحش بومی و مهاجری است که هرساله در محیط آن به زندگی خود ادامه می دهند.

 

2 – پدیده کشند سرخ

دریاچه مهارلو در روزهایی از سال به رنگ قرمز درمی آید. علت قرمز شدن این دریاچه، پدیده کشند سرخ (tide) است که در نتیجه رشد و تولیدمثل جلبک‌ها می‌باشد. وقتی مواد غذایی موجود در دریاچه افزایش می‌یابد، جلبک‌های موجود در این دریاچه که غالبا به رنگ قرمز هستند تولید مثل می‌کنند و افزایش می‌یابند. همین امر موجب تغییر رنگ دریاچه به رنگ قرمز می‌شود.

پدیده کشند سرخ

پدیده کشند سرخ

 

3 – پرندگان مهاجر

در فصل زمستان، گونه‌هایی از پرندگان به دریاچه مهارلو مهاجرت می‌کنند. مهم ترین گونه پرنده این دریاچه فلامینگو است. تنجه، اردک سرسبز، مرغابی، آبچلیک، چوکا و آنقوت از دیگر پرندگانی هستند که دریاچه مهارلو را برای اقامت انتخاب می کنند.

فلامینگوهای مهاجر دریاچه مهارلو

فلامینگوهای مهاجر دریاچه مهارلو

 

4 – کاروانسرای سنگی

کاروانسرای سنگی مجاور دریاچه مهارلو را با نام کاروانسرای شاه عباسی می‌شناسند. به نظر می رسد این نام اشاره به کاروانسراهایی داشته باشد که شاه عباس صفوی در سراسر کشور ساخته است. متاسفانه قسمت های زیادی ازساختمان این کاروانسرا که متعلق به دوران صفویه است تخریب شده است.

کاروانسرای سنگی یا کاروانسرای شاه عباسی

کاروانسرای سنگی یا کاروانسرای شاه عباسی

 

خشک شدن دریاچه نمک مهارلو

متأسفانه حال این روزهای مهارلو تعریف چندانی ندارد و از گوشه و کنار خبرهای محیط زیستی می شنویم که این دریاچه خشک شده است. البته اقداماتی برای احیا و زنده نگهداشتن این دریاچه در حال انجام است.

خشک شدن دریاچه مهارلو

اما با وجود این تفاسیر، دریاچه اکنون به طور کامل خشک است و بستر دریاچه پهنه ای از نمکزارهاست. پرندگان مهاجر نیز به این دریاچه نمی آیند. مهارلو در جنوب شرق شیراز اکنون به طور کامل خشک است و این منطقه که روزگاری محل زیست مرغان مهاجر و فلامینگوها و پرندگان کنار آبزی بود به کویری شبیه است که با اندک توفانی ریزگردهای آن به شیراز منتقل می‌شود.

از دلایل خشک شدن دریاچه مهارلو می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • کم عمق بودن
  • تبخیر بالا
  • بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی
  • خشکسالی و عدم ورود آب به دریاچه